Các dấu hiệu của trầm cảm lo âu, cách phòng ngừa và khắc phục

Các dấu hiệu của trầm cảm lo âu dễ bị nhầm lẫn với trạng thái lo lắng, buồn chán tạm thời. Theo thời gian, triệu chứng sẽ trở nên rõ rệt hơn, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Sau khi được chẩn đoán, tình trạng có thể hồi phục hoàn toàn thông qua sử dụng thuốc và can thiệp trị liệu tâm lý.

Trầm cảm lo âu là bệnh gì?

Trầm cảm lo âu hay còn được biết đến với tên gọi đầy đủ là rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm. Hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh lý này không ngừng gia tăng do ảnh hưởng của cuộc sống hiện đại, bận rộn.

Do ảnh hưởng của cuộc sống hiện đại, tỷ lệ trầm cảm lo âu đang có xu hướng gia tăng mạnh

Trầm cảm lo âu là rối loạn tâm thần thường gặp với các biểu hiện lo âu, căng thẳng xuất hiện đồng thời với khí sắc trầm buồn, giảm hoặc mất hứng thú với mọi thứ xung quanh. Cả hai nhóm triệu chứng này xảy ra song song nhưng không không quá nổi trội để đưa ra chẩn đoán riêng biệt.

Rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm có mối liên hệ mật thiết với stress. Trong cuộc sống hiện đại, căng thẳng dường như đã trở thành một phần tất yếu. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kỹ năng quản lý stress và biết cách chăm sóc sức khỏe tinh thần.

Các dấu hiệu của trầm cảm lo âu

Trầm cảm lo âu xuất hiện cả cảm giác lo lắng thái quá, dai dẳng cùng với khí sắc trầm buồn, chán chường, mất hứng thú với mọi thứ. Các triệu chứng không quá nghiêm trọng và nổi bật nên dễ bị nhầm lẫn với trạng thái buồn chán, căng thẳng thông thường.

Trầm cảm lo âu đặc trưng bởi khí sắc buồn bã, chán chường và cảm giác lo âu quá mức, dai dẳng

Nhận biết sớm trầm cảm, lo âu sẽ giúp phát hiện và điều trị kịp thời. Tình trạng này thường được thể hiện qua những dấu hiệu như sau:

Tâm trạng giảm thấp gây buồn bã kéo dài, dai dẳng đến mức đau khổ và tuyệt vọng
Cảm thấy chới với, lo âu, bồn chồn, đôi khi lo lắng mơ hồ về mọi thứ trong cuộc sống, bao gồm cả tương lai
Nghĩ về các sự việc chưa xảy đến với kết quả tiêu cực, bi quan
Mất hứng thú với các hoạt động trong cuộc sống, bao gồm cả những sở thích trước đây
Cơ thể mệt mỏi, giảm năng lượng
Co cứng cơ, khó chịu, đau đầu, giảm trí nhớ
Khả năng tập trung kém, khó khăn khi đưa ra quyết định
Chán ăn hoặc ăn uống quá mức, mất kiểm soát

Triệu chứng của rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm không rõ ràng bằng triệu chứng trầm cảm và rối loạn lo âu riêng biệt. Chính vì vậy, không ít người bỏ qua các dấu hiệu bất thường khiến cho tình trạng chuyển biến nặng.

Nguyên nhân gây ra trầm cảm lo âu

Nếu như rối loạn lo âu, trầm cảm là kết quả của yếu tố môi trường và yếu tố sinh học thì rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm đa phần đều liên quan đến stress dai dẳng. Căng thẳng lâu ngày sẽ làm thay đổi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh và gia tăng mức độ nhạy cảm của hạch hạnh nhân (vùng não tạo ra cảm giác sợ hãi, lo lắng).

Người có tính cách yếu đuối, phụ thuộc và thể trạng kém có nguy cơ cao bị trầm cảm lo âu

Rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm thường có liên quan đến những nguyên nhân, yếu tố nguy cơ sau:

Căng thẳng mãn tính: Trầm cảm và rối loạn lo âu riêng biệt thường khởi phát sau các sự kiện sang chấn như mất người thân, mất việc, ly hôn, suýt chết đuối, ám sát, trải qua tai nạn nghiêm trọng… Trong khi đó, rối loạn hỗn hợp trầm cảm, lo âu thường phát triển từ stress nhẹ nhưng trường diễn.
Thể trạng kém, suy nhược: Sức khỏe thể chất và tinh thần có mối liên hệ mật thiết. Thể trạng khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể chống đỡ với các tình huống căng thẳng trong cuộc sống. Ngược lại, cơ thể suy nhược sẽ khó điều chỉnh khi bị stress dẫn đến lo âu, buồn bã kéo dài.
Đặc điểm tính cách: Trầm cảm, rối loạn lo âu và rối loạn hỗn hợp lo âu, trầm cảm có xu hướng phát triển ở người có tính cách nhạy cảm, yếu đuối, phụ thuộc, chi li, cẩn thận quá mức. Những người có dạng tính cách này gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tâm trạng và gần như không thể vượt qua những tình huống khó khăn. Kết quả là gia tăng nguy cơ trầm cảm, lo âu và các vấn đề tâm lý khác.
Các yếu tố thuận lợi: Trầm cảm lo âu có khả năng phát triển khi có những yếu tố thuận lợi như mất ngủ thường xuyên, nghiện rượu bia, sử dụng đồ uống chứa caffeine quá mức. Bên cạnh đó, những người có kỳ vọng thiếu thực tế cũng dễ thất vọng và có xu hướng lo âu, sợ hãi quá mức.

Trong hai thập kỷ trở lại đây, stress đã thành mối nguy tiềm ẩn đối với cả sức khỏe thể chất và tâm thần. Không chỉ gia tăng nguy cơ rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm, căng thẳng còn là nguyên nhân gây ra các vấn đề thể chất như đau nửa đầu, cao huyết áp, rối loạn nội tiết…

Trầm cảm, lo âu - Làm sao để khắc phục?

Tỷ lệ rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm không ngừng gia tăng trong những năm gần đây. Hiện nay, những hiểu biết về sức khỏe tâm thần ngày càng được nâng cao. Do đó, người có các vấn đề tâm thần sẽ có cơ hội can thiệp sớm, phục hồi sức khỏe kịp thời.

Rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều hậu quả. Trước tiên là giảm hiệu suất lao động, học tập, gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm cơ hội thăng tiến. Trạng thái lo âu, buồn bã quá mức cũng gây ra mâu thuẫn trong các mối quan hệ, gia tăng tình trạng cô lập xã hội khiến chất lượng cuộc sống sụt giảm.

Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể hình thành ý nghĩ và hành vi tự sát. Hiện nay, con số tự sát do các rối loạn tâm thần đang không ngừng gia tăng. Chính vì vậy, nếu nghi ngờ bị trầm cảm lo âu, cần thăm khám để được điều trị kịp thời.

Tùy vào tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị sau:

Điều chỉnh lối sống

Như đã đề cập, stress dai dẳng là nguyên nhân hàng đầu gây trầm cảm, lo âu. Vì vậy, bước đầu trong điều trị là điều chỉnh lối sống để cân bằng tâm trạng, giải tỏa căng thẳng thần kinh.

Nên ăn uống điều độ để nâng cao thể trạng và phục hồi tinh thần nhanh chóng

Lối sống giúp cải thiện rối loạn hỗn hợp lo âu, trầm cảm:

Thực hiện các biện pháp thư giãn, giải tỏa tâm trạng như ngồi thiền, tập yoga, massage, liệu pháp mùi hương, uống trà thảo mộc… Mặc dù không thể kiểm soát hoàn toàn cảm giác lo lắng nhưng các biện pháp này phần nào giúp giải tỏa căng thẳng đáng kể.
Xây dựng lối sống lành mạnh, đảm bảo ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya. Nếu có các vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, dễ thức giấc… cần thực hiện các biện pháp vệ sinh giấc ngủ.
Điều chỉnh thói quen ăn uống, cần ăn đủ 3 bữa/ ngày, tập trung vào nhóm thực phẩm lành mạnh. Hạn chế thức ăn chứa nhiều chất béo, đường và tránh sử dụng thực phẩm chế biến sẵn.
Cai thuốc lá (nếu có) và kiêng hoàn toàn đồ uống chứa cồn.
Tập thể dục đều đặn mỗi ngày. Thói quen vận động 30 phút/ ngày sẽ giúp phục hồi tinh thần và giải tỏa căng thẳng hữu hiệu.
Hạn chế các yếu tố gây căng thẳng thần kinh như thức khuya, sử dụng đồ uống chứa caffeine vào tối muộn, tiếp xúc với các nguồn thông tin tiêu cực…

Lối sống lành mạnh không chỉ mang đến lợi ích đối với sức khỏe tinh thần mà còn nâng cao thể trạng. Một cơ thể khỏe mạnh sẽ giúp gia tăng khả năng chống đỡ với các tình huống gây stress và không thuận lợi trong cuộc sống. Bên cạnh đó, duy trì lối sống khoa học còn giúp phòng ngừa trầm cảm, lo âu cùng với các vấn đề tâm lý thường gặp.

Sử dụng thuốc

Sử dụng thuốc giúp kiểm soát triệu chứng trầm cảm, lo âu và cải thiện đáng kể các biểu hiện thể chất đi kèm (đau đầu, mất ngủ, căng cơ, chán ăn/ ăn uống quá mức…). Sau khi có kết quả chẩn đoán chính thức, bác sĩ sẽ dựa vào mức độ lo âu, trầm cảm để chỉ định loại thuốc phù hợp.

Có thể sử dụng thuốc bình thần, thuốc chống trầm cảm để cải thiện rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm

Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị trầm cảm lo âu:

Thuốc bình thần: Là nhóm thuốc có tác dụng an thần, gây ngủ, giảm lo âu, căng thẳng. Trong đó, benzodiazepin là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến nhất. Ưu điểm của thuốc là hiệu quả nhanh, mang đến cải thiện rõ rệt. Hạn chế là có khả năng gây nghiện nên chủ yếu được dùng ngắn hạn với liều thấp nhất có hiệu quả.
Thuốc kháng histamin: Do thuốc bình thần chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn nên bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng histamin để thay thế. Nhóm thuốc này có tác dụng an thần, gây ngủ nhưng không gây nghiện. Các loại thuốc thông dụng bao gồm Hydroxyzine, Doxylamine…
Thuốc chống trầm cảm: Thường được dùng song song với thuốc bình thần. Thuốc có hiệu quả chậm sau 8 - 12 tuần sử dụng nhưng bù lại không bị lệ thuộc, tác dụng phụ không quá nghiêm trọng. Các loại thuốc được sử dụng phổ biến bao gồm thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs), thuốc chống trầm cảm 3 vòng, Mirtazapine…
Các loại thuốc, viên uống hỗ trợ: Trầm cảm lo âu gây suy nhược thần kinh và ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng của não bộ. Vì vậy, ngoài hai nhóm thuốc chính là thuốc bình thần và thuốc chống trầm cảm, bác sĩ còn chỉ định dùng một số loại thuốc kết hợp như sắt, vitamin nhóm B, Ginkgo biloba, Piracetam…

Các triệu chứng của trầm cảm lo âu thuyên giảm nhanh sau khoảng vài tuần dùng thuốc. Tuy nhiên, thuốc cần được dùng trong thời gian dài để phòng ngừa tái phát và duy trì tinh thần ổn định. Trong thời gian sử dụng, cần chú ý tác hại của thuốc để kịp thời thông báo với bác sĩ trong trường hợp cần thiết.

Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là một trong những phương pháp chính trong điều trị rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm. Hiện nay, liệu pháp này đã được phát triển hoàn thiện với hiệu quả phục hồi sức khỏe một cách toàn diện.

Nếu như thuốc chỉ giúp giải quyết cơ bản các triệu chứng thì tâm lý trị liệu tác động trực tiếp đến tâm lý. Chuyên gia sẽ khai thác, tìm hiểu gốc rễ gây ra trầm cảm, lo âu, phát hiện các ám ảnh tâm lý trong quá khứ để lên kế hoạch trị liệu bài bản.

Hiện tại, liệu pháp tâm lý đã được chứng minh hiệu quả trên cơ sở khoa học

Trước tỷ lệ mắc các rối loạn tâm thần ngày càng gia tăng và không ít trường hợp phải đối mặt với tác dụng phụ của thuốc, tâm lý trị liệu được đánh giá là giải pháp “vàng”. Phương pháp này tác động trực tiếp đến tâm lý, giúp điều chỉnh tâm trạng, hành vi theo chiều hướng tích cực, xóa bỏ suy nghĩ tiêu cực và cách nhìn nhận chưa phù hợp.

Hiệu quả của tâm lý trị liệu phụ thuộc nhiều vào chuyên gia thực hiện. Lộ trình trị liệu cần được xây dựng bởi đội ngũ chuyên gia có năng lực, phù hợp với tâm lý, vấn đề mà khách hàng gặp phải. Bên cạnh đó, chuyên gia cần tạo môi trường thân thiện, thoải mái để khách hàng cởi mở trong việc chia sẻ, bày tỏ bản thân.

Quy tụ đội ngũ chuyên gia tâm lý giỏi, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam được nhiều người tìm đến khi bị trầm cảm, lo âu, căng thẳng thần kinh… Ngay từ khi liệu pháp tâm lý chưa được quan tâm, đơn vị này đã dành nhiều thời gian nghiên cứu và phát triển.

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam sẽ đồng hành cùng khách hàng vượt qua lo âu, trầm cảm chỉ sau 1 liệu trình

Hiện tại, phương pháp được trung tâm áp dụng là liệu pháp tâm lý độc quyền được chính đội ngũ master coach dày công nghiên cứu. Liệu pháp này được phát triển dựa trên cơ sở khoa học với hiệu quả đã được chứng minh lâm sàng.

Điểm đặc biệt của tâm lý trị liệu là không can thiệp cơ thể, không sử dụng thuốc và mang lại hiệu quả cao trong phục hồi sức khỏe tinh thần, chữa lành tâm bệnh. Sau một liệu trình, trạng thái căng thẳng, âu lo, buồn bã, chán chường… sẽ được loại bỏ hoàn toàn. Thay vào đó là niềm tin, tư duy tích cực để có thể tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn.

Nếu có nhu cầu trị liệu trầm cảm lo âu không dùng thuốc, bạn đọc có thể liên hệ với Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam qua thông tin sau:

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam

Cơ sở 1: Số 11 ngõ 83 Trần Duy Hưng, Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội

Cơ sở 2: Số 05 lô 13A, Trung Yên 6, Yên Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội

Cơ sở 3: Số 18 Phan Chu Trinh nối dài, Phường 13, Quận Bình Thạnh - TP Hồ Chí Minh

Cơ sở 4: Số 107 Hoàng Hoa Thám, Phường 6, Quận Bình Thạnh, TPHCM

Hotline: 096 589 8008

Email: tamlytrilieunhc@gmail.com

Website: tamlytrilieunhc.com

Fanpage: FB.com/tamlytrilieunhc

Các biện pháp phòng ngừa trầm cảm lo âu

Ngày nay, cuộc sống bận rộn khiến cho nhiều người lơ là việc chăm sóc sức khỏe tinh thần. Lên kế hoạch quản lý stress là cách phòng ngừa trầm cảm lo âu hữu hiệu, đồng thời duy trì một tinh thần và thể trạng khỏe mạnh.

Các biện pháp phòng ngừa rối loạn hỗn hợp trầm cảm lo âu:

Trang bị kỹ năng kiểm soát stress để tránh gặp phải những tình huống căng thẳng trong cuộc sống.
Thực hiện các biện pháp thư giãn nhằm giải tỏa căng thẳng sau một ngày làm việc mệt mỏi. Tùy theo sở thích, bạn có thể nghỉ ngơi, đọc sách, uống trà thảo mộc, ngồi thiền, vẽ tranh, chăm sóc cây cối, cắm hoa…
Tập thể dục đều đặn, ăn uống điều độ. Kiêng rượu bia, thuốc lá và hạn chế đồ uống chứa caffeine.
Không thức khuya, tránh làm việc quá sức.
Sắp xếp công việc hợp lý để có thời gian nghỉ ngơi, chăm sóc bản thân.

Các dấu hiệu của trầm cảm, lo âu dễ bị bỏ qua trong giai đoạn đầu. Về lâu dài, triệu chứng sẽ trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống thể chất và tinh thần. Vì vậy, cần có biện pháp can thiệp kịp thời, đúng cách để vượt qua trở ngại tâm lý.

Có thể bạn quan tâm: