1. Quy định mới về tiền lương ngày nghỉ lễ
Theo Nghị định số 148/2018/NĐ-CP ngày 24/10/2018 về sửa đổi, bổ sung một số Điều của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12/01/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ Luật lao động quy định tiền lương làm căn cứ để trả cho người lao động trong ngày nghỉ hàng năm, ngày nghỉ hàng năm tăng thêm theo thâm niên, ngày nghỉ lễ, Tết và ngày nghỉ việc riêng có hưởng lương.
Cụ thể, trong các ngày nghỉ nêu trên, tiền lương được tính như sau: Tiền lương theo hợp đồng lao động chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng theo quy định của người sử dụng lao động, nhân với số ngày ngày lao động nghỉ.
Trước đây, tại Nghị định số 05/2015/NĐ-CP, tiền lương ghi trong hợp đồng lao động được quy định cụ thể là tiền lương của tháng trước liền kề.
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 15/12/2018.
2. Điều chỉnh lương hưu cho lao động nữ
Theo Nghị định số 153/2018/NĐ-CP ngày 07/11/2018 của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 24/12/2018 quy định chính sách điều chỉnh lương hưu đối với lao động nữ bắt đầu hưởng lương hưu từ năm 2018 đến năm 2021, có thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) từ đủ 20 năm đến 29 năm 6 tháng như sau:
Mức điều chỉnh sẽ được tính bằng mức lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 tại thời điểm bắt đầu hưởng lương hưu nhân với tỷ lệ điều chỉnh tương ứng với thời gian đã đóng BHXH và thời điểm hưởng lương hưu.
Nếu nghỉ hưu năm 2018, tỷ lệ điều chỉnh cao nhất là 12,3%; thấp nhất là 1,08%, tùy thuộc vào thời gian đã đóng BHXH. Nếu nghỉ hưu năm 2019, tỷ lệ điều chỉnh cao nhất là 9,23%, thấp nhất là 0,81%, tùy thuộc vào thời gian đã đóng BHXH.
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, số lao động nữ bắt đầu hưởng lương hưu trong giai đoạn 2018 - 2021 và số người có từ 20 năm đến 29 năm 6 tháng đóng BHXH là khoảng 91.000, gồm 20.500 người nghỉ hưu vào năm 2018; 22.000 người vào năm 2019; 23.500 người vào năm 2020 và 25.100 người vào năm 2021.
3. Hướng dẫn xếp lương với công chức quản lý doanh nghiệp Nhà nước
Nội dung chính của Thông tư số 13/2018/TT-BNV ngày 19/10/2018 về sửa đổi khoản 8 mục III Thông tư số 79/2005/TT-BNV ngày 10/8/2005 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ hướng dẫn chuyển xếp lương đối với cán bộ, công chức, viên chức khi thay đổi công việc và các trường hợp được chuyển công tác từ lực lượng vũ trang, cơ yếu và công ty nhà nước vào làm việc trong các cơ quan nhà nước và các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước, có hiệu lực thi hành từ ngày 05/12/2018.
Theo đó, xếp lương ngạch chuyên viên cao cấp hoặc ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức tương đương chuyên viên cao cấp đối với người đã có thời gian xếp lương ở ngạch này hoặc người đáp ứng đủ một số điều kiện.
Các trường hợp còn lại được xếp lương ngạch chuyên viên hoặc ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức tương đương ngạch chuyên viên.
4. Tới năm 2022, người lao động nước ngoài phải đóng 8% BHXH bắt buộc
Ngày 15/10/2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 143/2018/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Bảo hiểm xã hội và Luật An toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam
Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam thực hiện các chế độ BHXH bắt buộc sau: Ốm đau;Thai sản; Bảo hiểm; Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; Hưu trí và tử tuất.
Theo đó, từ ngày 01/01/2022, hàng tháng người lao động nước ngoài đóng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày trở lên trong tháng thì không đóng BHXH tháng đó, thời gian này không được tính để hưởng BHXH.
Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/12/2018.
5. Nghị định mới về BHYT: 5 trường hợp được hưởng 100% chi phí KCB
Đây là một trong những nội dung được nêu tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế.
Theo Nghị định, hỗ trợ 100% chi phí khám chữa bệnh (KCB) đối với 05 trường hợp, trong đó có:
- Hỗ trợ 100% chi phí KCB đối với người có công với cách mạng; Người được hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hàng tháng; Người thuộc hộ nghèo, người dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn…
- Hỗ trợ 100% chi phí KCB tại tuyến xã.
- Hỗ trợ 100% chi phí KCB đối với các trường hợp chi phí cho một lần KCB thấp hơn 15% lương cơ sở (Hiện nay lương cơ sở là 1,39 triệu đồng/tháng)…
Đối với các trường hợp khác, mức hưởng bảo hiểm y tế chỉ từ 80 - 95%.
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/12/2018.
6. Có bằng trung cấp luật được dạy lý thuyết lái xe
Tiêu chuẩn giáo viên dạy lái xe ô tô là một trong những nội dung được Chính phủ quy định tại Nghị định số 138/2018/NĐ-CP ngày 08/10/2018 sửa đổi Nghị định 65/2016/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh dịch vụ đào tạo lái xe ô tô và dịch vụ sát hạch lái xe.
Cụ thể, giáo viên dạy lý thuyết phải có bằng tốt nghiệp trung cấp trở lên một trong các chuyên ngành luật, công nghệ ô tô, công nghệ kỹ thuật ô tô, lắp ráp ô tô hoặc chuyên ngành khác có nội dung đào tạo chuyên ngành ô tô chiếm 30% trở lên. Riêng giáo viên dạy môn Kỹ thuật lái xe phải có giấy phép lái xe tương ứng hạng lái xe trở lên.
Nghị định này có hiệu lực từ ngày 01/12/2018.
7. Từ năm học 2018 - 2019, thêm một trường hợp được miễn học phí
Đây là thông tin từ Nghị định số 145/2018/NĐ-CP ngày 16/10/2018 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2015 - 2016 đến năm học 2020 - 2021.
Nghị định mới bổ sung thêm một trường hợp được miễn học phí, bên cạnh 15 trường hợp đã được quy định trước đây tại Nghị định 86/2015/NĐ-CP.
Cụ thể, từ năm học 2018 - 2019 (tức từ ngày 01/09/2018), miễn học phí đối với trẻ em học mẫu giáo 5 tuổi ở vùng đặc biệt khó khăn có cha mẹ hoặc có cha hoặc có mẹ hoặc có người chăm sóc hoặc trẻ em thường trú ở xã, thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi, các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo.
Nghị định này có hiệu lực từ 01/12/2018.
8. Điều kiện mới với trang thông tin điện tử, mạng xã hội
Theo Nghị định số 150/2018/NĐ-CP ngày 07/11/2018 của Chính phủ về sửa đổi một số Nghị định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh và thủ tục hành chính trong lĩnh vực thông tin và truyền thông. Theo đó, một số điều kiện hoạt động đối với Trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội được điều chỉnh từ ngày 24/12/2018, cụ thể như:
- Về nhân sự bộ phận kỹ thuật: Yêu cầu có ít nhất 01 nhân sự quản lý nội dung thông tin và 01 nhân sự quản lý kỹ thuật; Thay vì chỉ yêu cầu có tối thiểu 01 người như trước đây.
- Về tên miền: Trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội của cùng tổ chức, doanh nghiệp không được sử dụng cùng tên miền có dãy ký tự giống nhau (bao gồm cả tên miền thứ cấp)
9. Không được tổ chức họp kết hợp tham quan, nghỉ mát
Một trong những nội dung nổi bật nhất được Thủ tướng Chính phủ nêu tại Quyết định số 45/2018/QĐ-TTg ngày 09/11/2018, có hiệu lực từ ngày 25/12/2018 về chế độ họp trong hoạt động quản lý, điều hành của cơ quan thuộc hệ thống hành chính Nhà nước là quy định 05 trường hợp không tổ chức họp, trong đó có:
- Họp kết hợp với tham quan, giao lưu, nghỉ mát hoặc dùng hình thức họp để tổ chức vui chơi, giải trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động;
- Họp giải quyết các công việc thường xuyên trong tình hình có thiên tai hoặc tình trạng khẩn cấp;
- Họp giải quyết công việc đã được phân quyền, phân cấp, ủy quyền cho thủ trưởng cơ quan hành chính cấp dưới giải quyết…
10. Hướng dẫn các tội phạm vi phạm về bảo vệ động vật hoang dã
Để hướng dẫn áp dụng Điều 234 về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã và Điều 244 về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm của Bộ luật Hình sự, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ra Nghị quyết 05/2018/NQ-HĐTP.
Nghị quyết này hướng dẫn như sau: Hành vi tàng trữ cá thể, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý, hiếm có từ trước ngày 01/01/2018 không bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trừ khi tàng trữ nhằm mục đích buôn bán, thu lợi bất chính.
Nghị quyết này được ban hành 05/11/2018 và có hiệu lực từ ngày 01/12/2018.
11. Xét xử bị cáo dưới 18 tuổi, Thẩm phán không mặc áo choàng
Theo Thông tư số 02/2018/TT-TANDTC ngày 21/9/2018 của Tòa án nhân dân tối cao, những vụ án hình sự có bị cáo là người dưới 18 tuổi thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên sẽ được xét xử tại Phòng xét xử thân thiện.
Khi xét xử vụ án này, Thẩm phán mặc trang phục làm việc hành chính của Tòa án nhân dân và không mặc áo choàng. Phòng xử án được bố trí thân thiện, bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người dưới 18 tuổi.
Với vụ án có người bị hại là người dưới 18 tuổi bị xâm hại tình dục, bị bạo hành hoặc bị mua bán, Tòa án phải xét xử kín. Đối với những vụ án khác có yêu cầu của người dưới 18 tuổi hoặc để bảo vệ bí mật đời tư cho người dưới 18 tuổi thì cũng có thể xử kín nhưng phải tuyên án công khai.
Đặc biệt, không xét xử lưu động đối với vụ án hình sự có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi.
Thông tư này có hiệu lực từ ngày 01/12/2018.
Tác giả: Thu Trang (tổng hợp)
